Laatste tellingen voor Vogelatlas Bommelerwaard zijn gestart

BOMMELERWAARD - "Ik hoor de spotvogel", zegt Cassandra van Altena, terwijl ze samen met Arnout de Mooij door de Buitenpolder in Heerewaarden loopt. "En de gekraagde roodstaart, is er ook, daar ergens in die boom", zegt Arnout. Ze pakken de verrekijker, die startklaar om de nek hangt en turen de omgeving af.

Samen met Ton van Balken en Coen van Tuijl werken Arnout en Cassandra met een grote groep vrijwilligers aan een Vogelatlas van de Bommelerwaard. In het vierhonderd pagina's dikke boekwerk worden zo'n honderdvijftig soorten broed- en wintervogels in Maasdriel en Zaltbommel beschreven. Al in 2022 zijn de vrijwillige vogeltellers van de Natuurwacht Bommelerwaard met de tellingen begonnen.

Nachtegaal
"Nu hoor ik de nachtegaal", onderbreekt Cassandra een verhaal van Arnout. "Die is er steeds vaker. Ik hoorde hem voor het eerst een paar jaar geleden in Hedel, maar tegenwoordig is hij ook in de Kloosterwiel in Zaltbommel en de Kil van Hurwenen."

Veldleeuwerik
Eigenlijk zijn Cassandra en Arnout vandaag op zoek naar de veldleeuwerik. "Eind jaren negentig zat die hier, we willen kijken of hij er nog steeds zit", vertellen ze. Normaal gesproken hoor je de veldleeuwerik hoog in de lucht zingen. Maar vandaag horen en zien ze hem niet. Wel klinken de bosrietzanger, de Cetti's zanger en de koekoek, die vrolijk 'koekoekt' terwijl hij boven hun hoofd naar een iets hogere boom vliegt. "Cetti's zangers roepen heel hard en opvallend, maar je ziet ze bijna nooit", vertelt Arnout. "Een aantal jaren geleden kwamen ze eigenlijk alleen voor in het Munnikenland en was het echt bijzonder als je ze hoorde. Maar tegenwoordig zijn ze zelfs te horen op station Zaltbommel."

Kleine plevier
"Kijk daar!", roept Cassandra. "De kleine plevier." Ze pakt haar verrekijker en tuurt. "Ze zien er zo schattig uit." En inderdaad, de kleine vogel is mooi zwart-wit getekend, met een opvallende gele ring rond de ogen, de bovenkant van de veren is lichtbruin en hij heeft zachtroze pootjes, waarmee hij naast de grote ganzen door het zand langs het water trippelt. "Daar is er nog een", ziet Arnout. "Ze zijn vast aan het broeden." De kleine plevier is een belangrijke reden waarom honden in dit gebied niet los mogen lopen. "Ze leggen hun eitjes in een klein kuiltje dat ze graven in het zand", legt Arnout uit. De oeverzwaluwen laten zich dit keer ook niet zien, wel vliegt een Nijlgans voorbij met een 'feestelijk' geluid.

Uilen
Voor de vogelatlas is ook gespeurd naar nestplaatsen van sperwers, buizerds en haviken, roofvogels die hier vijftig jaar geleden niet voorkwamen. Zeker veertig broedende buizerds staan al op het lijstje. "En we hebben ook veel uilen gevonden", vertellen Arnout en Cassandra. "Zowel bosuilen als ransuilen."

Kilometerhokken
De vrijwiligers tellen voorlopig nog even door in de bijna tweehonderd 'kilometerhokken' in de Bommelerwaard. Dat zijn gebieden van één bij één kilometer groot, waar de vrijwilliger ongeveer een uur doorbrengt. Uiteindelijk is in elk 'hok' vier keer geteld.

De tellingen worden tot februari volgend jaar uitgevoerd. De uitgave van het boek is gepland in november 2025.

Foto's gezocht
De makers van het boek zijn nog op zoek naar mooie foto's van de waargenomen vogels. Op de website www.natuurwachtbommelerwaard.nl staat welke foto's nog welkom zijn en aan welke voorwaarden deze moeten voldoen.

Britta Alink