Wat ooit begon als een veerpont, groeide uit tot een oeververbinding van formaat, overleefde stormen en oorlog, en eindigde als een klein stil monument. De oude Waalbrug van Zaltbommel. Met haar betoverende uitzicht op de Waal en op de karakteristieke toren van Zaltbommel.
De robuuste stalen constructie uit 1933, door de jaren heen bejubeld en gehaat, heeft in 2007 uiteindelijk het loodje gelegd door de stille slopershanden. Wat ons rest zijn enkele stalen overblijfselen. Rust nu in vrede, als een klein monument.
De 'oude' Waalbrug bij Zaltbommel, ooit door Martinus Nijhoff in een sonnet bezongen, is één van de vele bruggen die in de crisisjaren over de grote rivieren van Nederland zijn aangelegd. De bouw gaf een impuls aan de economie en leverde werk aan staalfabrieken en arbeiders. De stalen vakwerkbrug was uniek met haar ranke stalen kooi en haar vele klinknagels. De Waalbrug kwam naast twee spoorbruggen te liggen. Een daarvan was toen al antiek (1869). De ander dateert uit 1932.
Op 18 november 1933 opende koningin Wilhelmina onder grote belangstelling de eerste verkeersbrug. Vanaf toen verloor de veerpont over de Waal haar functie. Dagelijks reden 219 auto’s over de brug. Na ruim 60 jaar zouden 80.000 auto’s per dag de brug passeren. De vooruitgang was onontkoombaar. De enorme hoeveelheid auto’s paste niet op de vier smalle rijbanen in de stalen kooiconstructie. Ongelukken en files leidden dan ook tot het besluit om een nieuwe, vervangende brug te bouwen. De huidige ‘Martinus Nijhoffbrug’.
Het zou nog tot 2007 duren voordat de in onbruik geraakte brug werd gesloopt. Eerst stond de brug 10 jaar te koop. Toen was er een serieus plan om de brug voor één gulden aan Suriname te verkopen. Weer wat later wilde een bouwbedrijf de brug verslepen naar Nijmegen, om te dienen als tweede stadsbrug.
Al deze plannen bleken slechts luchtkastelen. Vele jaren
roesten en kostbare gerechtelijke procedures later, hakte de Raad van State definitief de knoop door: de brug moet
gesloopt! Het oude ijzer zou nog wat geld opbrengen, maar dat woog niet op tegen de sloopkosten van ruim vijf miljoen euro... Op 23 november 2009 is een monumentaal kunstwerk voor de Waalbrug onthuld aan de Stadsdijk in Zaltbommel. Een laatste aandenken aan de eerste vaste oeververbinding van Zaltbommel.
"Voor wie herinneren wil: dit was de eerste brug van Zaltbommel”.
