Een kerk die al bijna 1000 jaar bestaat

Hedel - Arie van Driel, Willy Mans en Andreas Jonkers nodigen iedereen uit voor een rondleiding of een bezoek aan de Hervormde kerk in Hedel op Open Monumentendag op 10 september.

Tijdens Open Monumentendag is de Hervormde kerk in Hedel van 10.00 uur tot 16.00 uur geopend. Er worden portretten van leden van de gemeente getoond, die vertellen over wat het geloof voor hen betekent en waarom zij naar de kerk gaan. Daarnaast gaat er speciale aandacht uit naar de kerk tijdens de Tweede Wereldoorlog en wordt er een korte documentaire over Hedel tijdens de oorlog afgespeeld. Van 14.00-17.00 uur is Het Historisch Museum Hedel geopend voor een tentoonstelling over 75 jaar vrijheid.

"De verhalen over de kerk zijn levend", vertelt Arie van Driel, ouderling en amateur-historicus. "De hervormde kerk is oorspronkelijk gebouwd in 1292 en in 1571 ging de Rooms-katholieke Sint Willibrordus kerk over naar de protestanten en zo ook de toenmalige pastoor van Noord. Hij werd de eerste dominee van de Hervormde kerk. Deze dominee is in onze notulen nooit genoemd, maar ook niet in die van de Rooms-katholieke kerk”, legt Arie van Driel uit. "In Hedel werden er hagepreken gehouden. In het open veld werd er gepredikt om het geloof verder te brengen”, vult Andreas Jonkers, lid van de Evangelisatie Commissie aan. "In Hedel bevindt zich nu nog het Hageland, dat is daarnaar vernoemd. Toen heeft het nog heel lang geduurd voordat de eerste predikant kwam”, legt Arie van Driel uit. “Dat was dominee Bakkerus van 1612 tot 1661. Daarna werd zijn zoon predikant, maar die overleed na een jaar en nam vader Bakkerus weer waar. Hij heeft tot de leeftijd van 104 op de preekstoel gepreekt. Deze dominee had in Zuid-Afrika zijn eerste avondmaal gehouden bij Johan van Riebeeck, de stichter van Zuid-Afrika. Hij hield daar ook zijn eerste doop. Het was heel bijzonder dat die man toen al zo’n grote reis maakte.” Arie van Driel vertelt verder over de geschiedenis van de Hervormde kerk. Van 1612 tot heden heeft Hedel 44 predikanten gehad. In 1640 is er brand in de kerk geweest of is de kerk vernield. In 1644 is de kerk opgebouwd zoals deze er nu nog uitziet, de oorspronkelijke kerk was veel groter. 

De militair-strategische ligging van Hedel aan de Maas maakte van Hedel door de eeuwen heen een strijdtoneel. In 1944 bevond de Hervormde kerk zich midden in de frontlinie. "Het is bijzonder dat de kerk er nog staat”, vertelt Arie van Driel gepassioneerd. “In Hedel waren de Duitsers gevestigd. In die periode kreeg de Prinses Irene Brigade de opdracht om over de Maas via Hedel naar Zaltbommel door te stoten en zijn er in het dorp ontzettend felle gevechten geleverd, zelfs binnen in de kerk. De strijd was afgelopen op 26 april 1945. Negentig procent van het dorp was toen vernield. De kerk was ook behoorlijk gehavend. De bevolking kon pas in juni 1945 terug naar het dorp, voor die tijd lagen er overal mijnen en boobytraps. De Hedelse gemeenschap is in 1945 door veel gemeenten in Nederland geadopteerd, maar ook in Amerika, "Wat heel bijzonder was is dat de Chevy Chase Circle in Washington D.C. onze gemeente heeft geadopteerd als christenen. De bevolking van Hedel werd voorzien van kleding en voedsel. Eigenlijk precies wat nu in Oekraïne gebeurt", licht Andreas Jonkers toe. In 1947 is de Hervormde kerk hersteld zoals de kerk nu is.

Hervormde Kerk Hedel juni 1945.  (De tekst gaat door onder de foto.)

“Er komen wekelijks tweehonderd tot tweehonderdvijftig mensen in de kerk op zondag. De kerk is het lichaam van Christus, Hij is onze Borg en Zaligmaker; dat geloven wij en we zouden hierin graag meer mensen willen betrekken. Dat is het doel van onze evangelisatie en daar halen we ons geloof uit. Dat we Christus kennen en ook iets kunnen betekenen voor onze medemens. Je ziet het nu in Groningen”, vertelt Andreas Jonkers. “Dat is het geloof handen en voeten geven.” (Zeventien kerken vangen de komende tijd 255 asielzoekers in Ter Apel op, red.) "Daar waar zelfs de overheid de boel laat vallen of niet bij kan houden, springen de kerken in om het probleem voorlopig op te lossen. Naar het voorbeeld van Christus zoals we dat ook in de bijbel lezen."

Willy Mans, lid van de Evangelisatie Commissie: ‘We zijn met onze gemeente toch een kleine minderheid in het dorp en we willen graag dat de drempel voor mensen om een kerk te bezoeken lager wordt. Een groot deel van onze mede-dorpers is hier nog nooit in de kerk geweest. Zij hebben ook geen beeld waarom wij iedere zondag naar de kerk gaan en wat dat te betekenen heeft voor ons leven. Dat willen we graag met hen delen en iets van de liefde van Heere Jezus uitdragen in ons dorp. We proberen om meer aanwezig te zijn bij andere evenementen en meer in contact te komen met mensen om ons heen. We willen mensen graag prikkelen tot nadenken." Andreas Jonkers vult aan: "Mensen het Evangelie uitreiken gaat vanuit hart en hand, het is beide. We doen ook dingen waardoor mensen er beter van mogen worden. Elke vrijdag is er een voedselbank in gebouw Rehoboth, naast de kerk”, ook dat is een wezenlijk onderdeel van gemeente zijn", aldus Willy. 

Tenslotte legt Arie de symboliek uit van de gouden haan als windvaan op de toren. "De bol is de aarde waarop het kruis van Christus staat. Het kruis is levend door de bloeiende takken dat de wederopstanding van Christus symboliseert. De haan herinnert aan de geschiedenis van Petrus, die Christus na zijn gevangenname volgens de evangeliën drie keer verraadde voor de haan kraaide en het berouw daarover door Petrus." Kom tijdens Open Monumentendag meer over de Hervormde Kerk in Hedel te weten.